Długie po 1945 roku

Szczegóły

Odsłony:

43652

Patronka kościoła Św. Anna

Już w 1946 roku 25 lipca wyświęcono Kościół i nadano mu nazwę pw.Św.Anny. Dlaczego taką?
Większośc ludności przybyłej na tereny niemieckiej wioski Langenhagen to przesiedleńcy ze wschodnich kresów i dla uczczenia pamięci tamtych pozostawionych miejsc nadali oni naszemu kościołowi nazwę parafii, z której pochodzila Jakubowska Malwina. Pochodzila ona z wioski Boków z woj.tarnopolskiego, a tam była właśnie parafia pw.Św.Anny.
Duszpasterstwo zaczęli sprawować w naszej wiosce księża Towarzystwa Chrystusowego z Chociwla. Początkowo Msze Św. odprawiały się raz w miesiącu.

Sołtysi

Pierwszy sołtys został wybrany w 1945 roku i został nim Pan Wróbel Adolf, który mieszkał tam gdzie obecnie jest dom państwa Szramowiaków

Po lewej stronie Wróbel Adolf -1945 rok

Kolejni sołtysi naszej wioski to :
Jakubowski Leon - od 1946 roku do 1955 wyjechał z żoną , dwiema córkami i wnukami do Szczecina chyba w połowie lat 60

Stasiak Józef
Nowogórski Jan
Kuca Józef - mieszkał w domu gdzie obecnie mieszkają państwo Zielińscy

Sumisławski Wiktor - najdłużej był sołtysem

Pielichowski Władysław

Moskal Jadwiga - aktualna sołtys ( to jej 5 kadencja)

Początki rolnictwa

W większości ludność przybyła do naszej wioski to rolnicy. Do 1950 roku uprawiali ziemię tą, którą sobie sami wybrali i tam gdzie mogli. W 1950 roku rolnicy otrzymali ziemię wymierzoną przez inżyniera mierniczego-Szumskiego. Niestety, w tym samym roku utworzono w październiku Spółdzielnię Produkcyjną ( tzw. kołchoz ). Do Spółdzielni nie zapisali się : Prościak Józef syn Andrzeja, Ogonowski Michał , Palczak Józef i z Plątkowa Zasławski Józef.
Była to spółdzielnia "I typu" gdzie po przystąpieniu do niej rolnik mógł zostawić sobie 2 hektary ziemi i konia. Następnie zmieniono spółdzielnię na Spółdzielnie "II typu" i rolnicy mogli zachować tylko dla siebie 0,5 hektara ziemi i konia. W listopadzie 1954 roku zrobiono "III typ" spółdzielni, a rolnicy musieli oddać do wspólnej stajni konie i oddać te zachowane jeszcze 0,5 hetara ziemi. Spółdzielnia założyła chodowlę krów i świń.
Siedzibą Spółdzielni Rolniczej był budynek w centrum wioski wraz z zabudową gospodarczą. Zanim tutaj zorganizowano szkołę siedzibę miała Spółdzielnie Rolnicza

Spółdzielnią zarządzał: Jasiński Bogumił, a po nim do końca Nowogórski Jan. Spółdzielnie Rolnicza w Długim istniała do 1956 roku. Po jej upadku rolnikom oddano ziemię tak jak mieli ją przyznaną po pomiarach w 1950 roku.

Po zlikwidowanej spółdzielni swoją siedzibę w budynkach znalazło Kółko Rolnicze, którego przewodniczacym był Szamburski Stanisław. Równocześnie w Długiem powstał w 1952 rok PGR Długie i należał do administracji do Kamiennego Mostu. PGR wybudował na początku swojego istnienia na końcu wioski w kierunku Plątkowa tzw. dwojaki, a w latach 1965-1970 trzy bloki. PGR istniał do 1970 roku, a następnie jego siedzibę przeniesiono do Linówka.

Długie 1945 -1973 lata w których wioska była siedzibą gminy i gromady

W 1945 roku na terenach przyznanych Polsce, na których znajduje się nasza wioska zaczęto tworzyć administrację publiczną.
Gmina Długie powstała po II Wojnie Światowej na terenie t.zw. Ziem odzyskanych (t.zw. III okręg administracyjny – Pomorze Zachodnie) i istniała w latach 1945-1954 Siedzibą władz gminy było Długie.
28 czerwca 1946 gmina – jako jednostka administracyjna powiatu stargardzkiego – weszła w skład nowo utworzonego woj. szczecińskiego.
Według stanu z 1 lipca 1952 gmina składała się z 8 gromad:
Biała,
Długie,
Linówko,
Lublino,
Lutkowo,
Mosina,
Ścienne ,
Wieleń Pomorski
Gmina została zniesiona 29 września 1954 wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin. Jednostki nie przywrócono 1 stycznia 1973 wraz z kolejną reformą reaktywującą gminy, a jej dawny obszar wszedł głównie w skład nowych gmin Chociwel, Ińsko i Dobrzany.
Pierwszym WÓJTEM był Pan Boguszewski z Lutkowa , ostatnim Pan Władysław Tracz z Białej.
Pierwszą siedzibą gminy był dom, w którym obecnie mieszka rodzina Kuców. Później przeniesiono ją do domu, w którym mieszkała rodzina Lewandowskich, a ostatnim miejscem był dom, w którym mieszka obecnie rodzina Państwa Michalaków.

Zdjęcie z 1954 roku. Pracownicy Gminy Długie, przed budynkiem gminy znajdującym się w domu, w którym obecnie mieszka Pani Kurpiel.

W Gminie swoją siedzibę miała też partia - PZPR . Jednym z jej przewodniczących był Kuca Józef, a sekretarzem gminnym partii byli : Superson , Dudek , Bednarek z Białej.
Posterunek milicji ( za czasów PRL tak nazywała się policja) - jego pierwszym miejscem był dom ,w którym teraz mieszka rodzina Państwa Mikulskich a w 1948 roku został przeniesiony tez do budynku w którym mieszkała kiedyś rodzina Lewandowskich ( obecnie mieszka tam Pani Kurpiel i nowa rodzina której nazwiska nie znam)
Istniała też tzw. Gminna Spółdzielnia z pierwszą siedzibą w domu, w którym obecnie mieszka rodzina Państwa Majsakowskich.
Przez 2 lata także w tym budynku była Poczta. Na poczcie pracowała Stanisława Pasternak ( obecna żona Adama Zalewskiego). Listonoszem w tamtym okresie był: Nowogórski Edward , Prościak Władysław, a później Marecki, Borys Sławomir ( chyba najbardziej znany i lubiany), Zuzanna Stolarczyk
Istniał plac targowy i miejsce (nieistniejący budynek za czasów niemieckich była tam piekarnia), gdzie Gminna Spółdzielnia skupowała żywiec , handlowała węglem (zdjęcie obecne tego miejsca poniżej)

W Długiem za czasów istnienia Spółdzielni Produkcyjnej była kuźnia - niestety nie ma już śladów po tym budynku, jak i po wielu innych - stała ona koło domu w którym obecnie mieszkają Państwo Zielińscy, a wcześniej Zasławscy. Kowalem był Piotr Jakubowski
W budynku już nieistniejącym, koło szkoły prowadzony był punkt skupu mleka. Od 1955 roku do połowy lat 70-tych miejscem skupu był dom u p.Zasławskiego (obecnie mieszkają tam p.Zielińscy). W zlewni mleka pracowała: p.Buczek , Wójcik Ela , Stolarczyk Zuzanna , Ogonowska Helena , Zosia Grosicka, Janina Szemfeld, Kuźniewska z Białej.

Trochę o historii sklepów w Długiem

Pierwszy sklep powstał w 1947 roku a jego miejscem był dom w którym mieszkają p.Majsakowscy , następnie przeniesiono sklep do domu w którym obecnie mieszka rodzina p.Kuców ,ale w późniejszym okresie ponownie sklep przeniesiono do domu p.Majsakowskich. W latach 80-tych ubiegłego wieku GS Chociwel wybudował nowy budynek na placu w centrum wioski do którego ostatecznie sklep przeniesiono. To było ostatnie miejce handlu prowadzonego przez Gminna Spółdzielnię z Chociwela.

Pierwszym sprzedawcą w naszej wiosce była:
- p.Fulko Krystyna następnie był
- p.Roh Pająk ( mieszkańcy najbardziej go wspominają !)
- p.Anna Góral (za moich czasów - gdzie wszystko było na kartki, by kupić jakieś towary to rano przed 5-tą ustawiało się w kolejkę)

Handel po 1990 roku przeszedł w ręce prywatnych właścicieli, którzy dość często początkowo się zmieniali. Obecnie mamy sklep prowadzony przez p.Stanisława Pielichowskiego

Oświata w Długiem po 1945 r.

W 1945/46 roku zorganizowano szkołę podstawową w Lutkowie, w Długiem powstała szkoła w roku szkolnym 1946/47 - do tego czasu 36 dzieci nie uczęszczało do szkoły
Pierwszą siedzibą szkoły ,był budynek po niemieckiej szkole ,w którym później zaczęła działać świetlica i biblioteka, a obecnie sklep.
W roku szkolnym 1951/52 w Długiem było 2 nauczycieli , 60 dzieci , nauka odbywała się do VI klasy
W 1954 roku z Lutkowa do Długiego przeniesiono szkołę 7-klasową ! , a około 1960 roku przeniesiono jej siedzibę do budynków po Spółdzielni Produkcyjnej i tam juz istniała do 1998 roku. Jej ostatnią dyrektorką była p.Teresa Kurpiel.

zdjęcia szkoły z 1977r - udostępnił nam je "Regionalny Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków" w Szczecinie

Z nauczycieli jacy pracowali przez te lata w szkole mozna wymienić:
w starej szkole do lat 60-tych:
Sympowiczowie - małżeństwo
Michalina Trzcińska z domu Jakubowska, córka Leona Jakubowskiego
Dziadek Aniela
Troliński Kościak Marysia
Bereś Eleonora
Pietrzak
Klowan Danuta
Bartnicki
w nowej szkole:
Kowalczyk Stanisław
Markiewicz Andrzej
Kijakowscy - małżeństwo
Szczerba Jan (często wspominany przez wszystkich)
Borowski
Spychalski
Cechelt
Winnik Bogumił
Kurpiel Teresa - była ostatnim dyrektorem szkoły
Mrugacz Anna
Traczyk Piotr
Rożek
Listwan Zofia
Grzeskowiak
Sypikowie- małżeństwo
Michalak Tadeusz - był dyrektorem

Biblioteka

Miejsce swoje znalazła też u nas biblioteka. Działalność rozpoczęła 16 stycznia 1949 roku jako biblioteka gminna Długie - mieściła się w ciasnej kuchni z cementową podłogą bez wyposażenia.
Biblioteka istnieje do dzisiaj. Pierwszą bibliotekarą była Zofia Grosicka później Halina Antoniak i do dzisiaj jest Marysia Borys

Ciekawostki

Po przeniesieniu szkoły do nowego budynku w pomieszczeniach starej szkoły utworzono KLUB ROLNIKA i ŚWIETLICĘ WIEJSKĄ. Pierwsza zabawa w tej Świetlicy odbyła się na Sylwestra 1960/1961 rok. Zabawy organizowała głównie straż pożarna i młodzież. Na zabawy przyjeżdżała młodzież ze wszstkich okolic Długiego. Opinię największego tancerza w Długim zdobył Mietek Majsakowski :))) W Świetlicy organizowano w czasie wakacji tzw. Przedszkola Wakacyjne dla dzieci.

W Klubie Rolnika były dwie sale. W pierwszej był telewizor i stoliki a w drugiej był sklepik. W klubie pracowała : Zosia Grosicka , Janina Ogonowska , Maria Ogonowska , Helena Ogonowska , Genowefa Jakubowska.

Pierwszy telewizor w Długim posiadał p.Kubiński , później p.Wójcik a następnie zakupiono telewizor do Klubu Rolnika w 1961 roku.
Na terenie gdzie obecnie jest budynek ostaniej siedziby szkoły stała ogromna stodoła , obora i magazyn. W 1958 roku na Świeta Bożego Narodzenia ktoś podpalił budynek obory a stodoła w 1951 roku została rozebrana (mieszkańcy pamietają że była kryta jeszcze trzciną )

jedyne zdjęcie jakie udało się odnaleźć, na którym widać jeden z opisanych wyżej budynków

SAMOLOT - awaria i rozbicie się pod Długiem

Samolot rozbił się na polu (teraz to pole nalezy do mojego wójka Mieczysława Majsakowskiego) za gospodarstwem Pana Liska wiosną po poludniu, dane wskazują, że był to rok 1964. Moja mama zobaczyła że samolot, który leciał zaczął się palić i zaraz spadł. Samolot spłonął cały. Mama widziała też jedną z osób jak leciała na spadochronie i ona wylądowała na jeziorze w Linówku. Druga z osób, która leciała na spadochronie wylądowała koło Kępna, ale ta osoba zginęła no i nie wiem czy pilot czy pasażer splonął w samolocie. Samolot chyba byl rosyjski, nie był to duży samolot. Tyle wiem na ten temat.

Relacje nadesłana mailem od Małgorzaty Jesionowskiej (Majsakowskiej)

ROPA - poszukiwania w Długiem

Długie mogło być znane w całej Polsce, gdyby odnaleziono złoża ropy.
W latach 60-tych XX wieku wiercono ropę ok 1,5 roku. Wiercenia zakończono 31.12.1963 r. Wierceń dokonano na polu przed Długiem, przy skrzyżowaniu w kierunku na Linówko.

W 1966 roku powstała dokumentacja tych wierceń - zobacz tutaj

Pracował podczas poszukiwania złóż ropy Antoni ZARENKIEWICZ oraz Jan ŁAPOT. W miejscu, w którym wydobywali ropę umieszczono tabliczkę informacyjną, ja probowalam ją znaleść ale niestety nie udalo mi się. Przy odwiercie pracowalo na trzy zmiany 32 pracowników.Wirceń dokonano na głębokość ponad 2900 metrów, ale nastąpiło zbyt duże odchylenie wierconego otworu i zaprzestano dalszych prac.

uzupełnił wiadomości p.Jan ŁAPOT

Sensacyjne zdjęcia z miejsca wierceń ( zdjęcia pochodzą z albumu Państwa Lisków )